کد مطلب:27976 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:104

تحقیقی درباره «روز کامل شدن دین»












«الْیَوْمَ یَل-ِسَ الَّذِینَ كَفَرُواْ مِن دِینِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِینَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْكُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَكُمُ الْإِسْلَمَ دِینًا؛[1].

امروز، كافران از [ شكست دادن] دین شما ناامید شدند. از این رو، از آنان نترسید و از من بترسید. امروز، دین شما را برایتان كامل و نعمتم را بر شما تمام كردم و دین اسلام را برایتان پسندیدم».

در این آیه (مشهور به آیه «اِكمال»)، سخن از روزی است كه چهار ویژگی مهم دارد:

1. در آن روز، كفّار از این كه بتوانند به اساس اسلامْ آسیب وارد كنند، نومید شدند.

2. در آن روز، دین اسلام، كامل شد.

3. در آن روز، خداوند متعال، نعمت خود را بر امّت اسلامی تمام كرد.

4. در آن روز، خداوند متعال، آیین اسلام را به عنوان آیین نهایی مردم جهان پذیرفت.

این ویژگی های برجسته نشان می دهد كه آن روز، سرنوشت سازترینِ روزها در تاریخ رسالت پیامبر اسلام، بلكه در تاریخ اسلام است و از این روست كه یكی از یهودیان، به عمر بن خطّاب می گوید كه اگر در دین آنها چنین روزی بود، آن را جشن می گرفتند:

طارق بن شهاب روایت كرده است كه:یكی از یهودیان به عمر بن خطّاب گفت:ای امیر مؤمنان! آیه ای در كتاب شماست و آن را قرائت می كنید كه اگر بر ما یهودیان نازل شده بود، آن روز را جشن می گرفتیم.

گفت:كدام آیه؟

گفت:«امروز، دینتان را برای شما كامل كردم...».[2].

اكنون باید دید در تاریخ اسلام، روز سرنوشت سازی كه دارای این ویژگی های چهارگانه است و شایسته این است كه جامعه اسلامی، آن را جشن بگیرد، كدام روز است.

برای مشخص كردن آن روز، احتمالات فراوانی داده شده كه غالباً متّكی بر اسناد تاریخی و یا متون حدیثی نیستند و از این رو، از طرح آنها در این جا خودداری می كنیم.[3] تنها دو فرض مستند وجود دارد، كه به دو دسته از متون تاریخی و حدیثی شیعه و اهل سنّت، مستندند. باید دید آیا این دو دسته از متون، با هم در تعارض اند، یا این كه وجه جمعی برای آنها وجود دارد. دو فرض مستند عبارت اند از:









  1. مائده، آیه 3.
  2. صحیح البخاری:45/25/1 و 4145/1600/4، و 4330/1683/4 و 6840/2653/6.
  3. ر. ك:تفسیرهای ذیل آیه.